Nhà thờ Gò Đền

Lịch sử hình thành và phát triển.

      1. Nguồn gốc tên gọi:

Sau khi đã hoàn thành việc dẫn thủy nhập điền vào đồng ruộng Tấn Tài, Tấn Lộc, Mỹ An, Tân Hội, Cố Đề (Louis de Villaume) vào năm 1891 tiếp tục khai khẩn vùng đồng Hộ Diêm và Đầm Nại và ngài cũng đã khởi sự việc đào kênh dẫn nước (mương Ngang bây giờ). Lúc đó có 5 gia đình, trong đó có gia đình ông Đền gốc Quảng Nam, Bình Định sống tại họ đạo Láng Mun (nay là Gx Tân Hội) được Cố Kim (Marie-Julien Geoffroy), phụ tá Cố Đề, hướng dẫn công tác đào kênh mương Ngang…Ban ngày làm việc và ban đêm cùng nhau gom lại trên một gò cao để tránh thú dữ. Họ dựng một căn chòi và cái gò đó được gọi là Gò Tôn. Sau này ông Đền lâm trọng bệnh và qua đời tại Gò này nên được gọi là Gò Đền để phân biệt với những Gò khác như Gò Nhãn, Gò Lức.

Cũng thế, Gò Thao vốn là tên của ông bà Thao, người gốc Phương Cựu, lên lập nghiệp trên này và qua đời tại Gò Cây Khét…Lâu dần, Gò ông bà Thao được bà con quen miệng rút gọn thành Gò Thao.

      2. Quá trình hình thành và phát triển:

Năm 1906, công trình mương Ngang hoàn tất, cố Đề bắt đầu tổ chức giáo xứ và trao cho cố Kim phụ trách giáo xứ Hộ Diêm. Cố Kim cũng đồng thời lập hai họ nhánh Gò Đền và Gò Thao thuộc giáo xứ Hộ Diêm, lúc bấy giờ giáo dân khoảng 170 người.

Thời ấy tại Gò Đền chỉ có một nhà nguyện bằng vách đất lợp tranh. Nhưng tại Gò Thao thì có một ngôi nhà nguyện được xây bằng gạch vào năm 1928, nhưng đến năm 1932 đã bị trận bão tàn phá và không được tái thiết.

Năm 1919, ngôi thánh đầu tiên của họ Gò Đền được xây dựng. Năm 1930-1931, Cố Lợi (Marcel Piquet), chánh xứ Hộ Diêm, đã dùng vật liệu cũ của Gx Hộ Diêm ra xây ngôi thánh đường thứ hai. Hiện nay, dãy nhà này đang được dùng để làm phòng học giáo lý và nơi hội họp của các đoàn thể. Ngày từ những ngày đầu, dù là họ nhánh nhưng Gò Đền vẫn được các linh mục kế tiếp nhau coi sóc, hoặc từ Hộ Diêm ra đặc trách hoặc đến ở ngay trong xứ.

Năm 1960, Gò Đền và Gò Thao  chính thức được nâng lên hành Giáo Xứ theo Giáo Luật, Đức Giám Mục Giáo Phận bổ nhiệm cha Phaolô Nguyễn Văn Lạc làm quản xứ tiên khời, và ngài cũng đã cho khởi công xây dựng ngôi thánh đường thứ ba, cũng là thánh đường hiện tại, được hoàn thành vào đời cha Hilariô Trần Khắc Hỷ (1960-1962). Sau năm 30 năm tồn tại, nhà thờ đã xuống cấp, năm 1991, được sự hướng dẫn của Đức Giám Mục Giáo Phận, Cha Anrê Nguyễn Lộc Huệ đã khởi công trùng tu nhà thờ theo hướng hội nhập văn hóa và truyền giáo. Cha Giuse Nguyễn Thường tiếp nối và hoàn tất công trình để ngôi nhà thờ có hình dáng mới đậm nét kiến trúc Chăm, mang bản sắc dân tộc đặc thù của vùng đất Ninh Thuận như ngày nay.

Năm 2009, Cha Ignatio Trần Ngà cho khởi công xây dựng lại nhà xứ và hoàn thành một năm sau dưới thời cha Giuse Ngô Mạnh Điệp. Năm 2010, cha Giuse Ngô Mạnh Điệp, cùng với cha quản xứ hiện tại, Cha Phêrô Trần Trung Nam, lúc bấy giờ là cha phó tiếp tục sửa sang lại khuôn viên nhà thờ và nhà xứ. Năm 2012, Cha Nam cho sửa lại nhà giáo lý đã xuống cấp, đồng thời đổ bê tông toàn bộ đất trong khuôn viên nhà giáo lý, công trình đã hoàn tất, khu nhà giáo lý hiện tại khang trang sạch sẽ, đáp ứng việc dạy giáo lý cho con em trong xứ cũng như tổ chức các hội trại.

• Linh mục Giuse Trương phúc Tinh hiện quản xứ Phước An
• Linh mục Jb Nguyễn Kim Ðệ hiện phó xứ Thanh Ðiền
• Lm. Luca Nguyễn đình Dung
• Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Trãi

Tu sĩ

• Dòng SVD: Martinô Nguyễn Ty
• Dòng Phaolô Ðà Nẵng
• Mattha Phạm thị Thu Hương – Anna Nguyễn thị Này
• Dòng Mến Thánh Giá Quy Nhơn: Lucia Nguyễn thị Thanh Tuư
• Dòng Khiết Tâm Ðức Mẹ Bình Cang
• Anna Nguyễn thị Bê – Mattha Lê thị tuyết Loan – Anna Trần thị Nữ – Êlizabeth Trương thị Thịnh – Maria Nguyễn thị Hồng Loan – Maria Trần thị Thơm
• Tập sinh 5: 1 Dòng Mến Thánh Giá Nha Trang – 3 Dòng Khiết Tâm Ðức Mẹ
• 1 Dòng Mến Thánh Giá Phát Diệm – Ðệ tử: 39 (7 nam, 32 nữ)