Nhà thờ Giáo xứ Ea-Kmar

LƯỢC SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN GIÁO XỨ ÊA KMAR
(Giáo phận Banmêthuột)

Giữa đại ngàn Tây nguyên hùng vĩ, quê hương của trường ca Đam San bất tận, có những bước chân âm thầm của vị mục tử đi tìm đoàn chiên của Chúa. Vào khoảng năm 1954, Linh mục thừa sai Claudio Roger Bianchetty (cha Bạch), tháp tùng ngài có cha Giuse Trịnh Chính Trực (nay là Đức cha già Giuse đang bị bệnh tại TGM. Banmêthuột) từ giáo xứ Mẫu Tâm (Trung tâm sắc tộc), đã đặt chân lên vùng đất Buôn Êa Khít thuộc xã La Muăn cũ, nay là buôn Êa Khít, xã Êa Bhôk, huyện Krông Ana, tỉnh Daklak. Ngài đến thăm bà con dân tộc Êđê, mời gọi bà con theo đạo Chúa. Sau nhiều lần cha đi lại thăm viếng, bà con nhận ra tiếng mời gọi của Thiên Chúa. Qua lời giáo huấn của cha, một số đông bà con đã theo đạo được cha rửa tội. Ngày đó, bà con gọi cha là Ama Khop.

Nhà khách giáo xứ Êa Kmar hiện nay

Thuở sơ khai, cha thường đi đến dạy giáo lý cho cộng đoàn nhỏ bé tại nhà riêng của Aê Hem. Một thời gian sau bà con theo đạo ngày càng đông. Để đáp ứng số đông người tham dự học hỏi Lời Chúa, cha phải dời sang nhà Aê H’ Nguăt. Khoảng đầu năm 1955, cha chuyển về nhà ông Y- Phăn Niê, nay thuộc buôn Mtă, giáo họ Kim Tân, ông là người Bana, xuất thân từ giáo phận Kontum, tên thường gọi là Ama Ria, là người đầu tiên giúp cha dạy giáo lý.

Với nhu cầu cần thiết để qui tụ Dân Chúa, năm 1956, cha đã cùng với cộng đoàn dựng một căn nhà ở ngoài buôn (trên đường đi Êa Hjiê), là nơi để dạy giáo lý, và dâng thánh lễ ngày Chúa Nhật, một căn nhà bằng tre, tranh, nứa… dùng để dạy chữ cho các em nhỏ.

Cuối năm 1956, cha xin đất Già làng, và được sự nhất trí của chính quyền lúc đó cho phép dựng ngôi nhà thờ đầu tiên, tọa lạc bên bờ hồ Êa Kmar. Phía đông giáp hồ Êa Kmar, phía tây giáp dinh Bảo Đại. Nhà thờ làm bằng những vật liệu sẵn có của địa phương.

Năm 1957, giáo họ Êa Kmar được nâng lên Giáo xứ, có tháp chuông và tượng đài Đức Mẹ. Giáo xứ nhận thánh Têrêxa Hài Đồng Giêsu làm bổn mạng.

Năm 1958, vì nhu cầu đức tin phát triển, cha Bạch đã cử ông Gioan Baotixita Y-Bhul (Aê Kup, nay được gọi là Già làng) đi học về làm Giáo phu, điều hành mọi công việc của giáo xứ, và dạy giáo lý cho các cộng đoàn dọc theo quốc lộ 27 gồm các giáo buôn: Hra Êaning, Êa Prõ, Ciêt, Êa Tiêu và buôn Hjung.

Năm 1960, được ĐGM Paul Seizt bổ nhiệm, cha Jéan Pourgui (cha Lý), linh mục thừa sai, nhậm chức quản xứ Êa Kmar. Thời gian này, giáo dân sắc tộc từ các nơi đổ về càng ngày càng đông. Vì thế, nhà thờ được trùng tu lại với diện tích 175m², vách gỗ, mái tôn, nền xi măng .

Mọi sinh hoạt đều phát triển: ba phòng học văn hóa, đủ để cho số học sinh buổi sáng và buổi chiều. Giáo xứ trang bị một phòng y tế, khám bệnh và phát thuốc. Đào tạo nhiều giáo lý viên. Thành lập ca đoàn và Hội Legio Marie.

Năm 1967, ĐGM Phêrô Nguyễn Huy Mai cử thầy phó tế Giuse Nguyễn Tiến Khẩu về giúp cha Lý, thành lập Đoàn Thiếu nhi Thánh Thể. Cha Lý thành lập HĐGX đầu tiên gồm:

– Chủ tịch: ông Aê Kúp.
– Đệ nhất phó chủ tịch: ông Aê Phăt.
– Đệ nhị phó chủ tịch: ông Aê Oanh
– Thư ký: ông Y- Pun Mdrăng.
– Thủ quỹ: ông Aê Mer.

Ngày 10. 6.1970, Hội Dòng Nữ Vương Hòa Bình, Giáo phận Banmêthuột cử hai nữ tu Maria Nguyễn Thị Thiết và Célestine Nguyễn Thị Mỹ Thọ về giúp dạy giáo lý và sinh hoạt tại cộng đồng giáo xứ, cùng với hai y tá Ama Y Luen và Ama H’Blim chăm sóc y tế sức khỏe cho bà con giáo dân.

Năm 1970, giáo dân gia tăng, cha quản xứ lập thêm hai giáo họ:
– Êa Hraning (nay thuộc giáo xứ Kim Phát). Giáo họ có nhà nguyện, hằng ngày giáo dân đến cầu nguyện và học giáo lý, Chúa nhật có thánh lễ.
– Êa Kmăn (nay thuộc giáo xứ Giang Sơn), xã Êa Trul, huyện Krông Bông, có nhà nguyện và có thánh lễ mỗi Chúa nhật.

Sau năm 1975, cha Lý phải trở về cố quốc, linh mục Giuse Nguyễn Tiến Sự tiếp tục phục vụ cộng đoàn Êa Kmar.

Năm 1977, các nữ tu cũng phải trở về nhà Dòng Mẹ, nhà thờ không còn nữa! Đoàn chiên Chúa bơ vơ, lạc lõng vì không có chủ chăn. Giáo dân không nơi nương tựa, nhiều người mất phương hướng, như đi trong hoang mạc, tăm tối… đã sa ngã chối bỏ đức tin!!! Nhưng cũng còn không ít người vẫn tín thác vào sự quan phòng của Thiên Chúa, liên lỉ cầu nguyện, tham dự các bí tích qua sự giúp đỡ của quí linh mục:

– G.B Nguyễn Thành Thiện (gx. Mẫu Tâm)
– Giuse Nguyễn Tiến Sự (gx. Kim Châu-Phát)
– FX. Nguyễn Kim Long (gx. Giang Sơn)
– Micae Trần Kim Chinh (gx. Kim Phát)
– Anrê Lê Trần Bảo (gx. Kim Châu)
– Giuse Nguyễn Quốc Loan (gx. Kim Châu)

Hai mươi bảy năm sau, nhờ lời chuyển cầu của Mẹ Maria, Thánh cả Giuse và thánh bổn mạng Têrêxa Hài Đồng Giêsu, ngày 19. 3. 2004, chính quyền các cấp chấp thuận cho giáo xứ Êa Kmar được sinh hoạt trở lại. ĐGM Giáo phận bổ nhiệm  linh mục Giuse Nguyễn Quốc Loan quản xứ kiêm nhiệm.

Giáo xứ Êa Kmar hồi sinh như hạn sau cơn mưa rào, khát gặp được suối nước trong, cùng cha Giuse, bà con giáo dân, các vị ân nhân xa gần và giáo xứ Kim Châu hợp lực trùng tu phòng học giáo lý cũ thành ngôi Thánh Đường. Tuy nhỏ bé nhưng cũng tạm đủ để đón cộng đoàn Dân Chúa đến thờ phượng. Sau gần 30 năm, ngày 01. 5. 2004, giáo dân Êa Kmar lại được tham dự bàn tiệc Thánh Thể tại chính giáo xứ của mình. Và từ đó Thánh lễ được cử hành vào các ngày Chúa nhật, cộng đoàn có nơi cầu nguyện sáng tối.

Nhờ Hồng Ân Chúa, dưới sự dìu dắt của cha Giuse, mọi sinh hoạt của Giáo xứ đều khởi sắc. Giáo xứ có 338 hộ với 1861 nhân danh. Giáo xứ có Ban Thường vụ Hội đồng gồm:
– Chủ tich: ông Stêphanô Y-Sưn Byă
– Đệ nhất phó chủ tịch: ông FX. Y-Nam Êban
– Đệ nhị phó chủ tịch: ông Giuse Nguyễn Văn Nghĩa
– Thư ký: ông Irênê Y-Răng Knul
– Tài chính: ông Phaolô Y- Dêc Byă
– Thủ quỹ: ông Y- Dhoă Byă.

Giáo xứ có sáu giáo khu và Ban điều hành giáo khu. Thành lập các ban ngành, đoàn thể như Huynh đoàn Đaminh, Ban Huấn giáo, Ban Phụng vụ, Ban Khánh tiết, Ban Âm thanh, và ánh sáng, Hội Hiền Mẫu, Thanh niên…

Ngày 08. 8.2005, mẹ Bề trên Hội Dòng Nữ Vương Hòa Bình cử các nữ tu đến phục vụ gồm: Maria Trần Thị Hường, Anna Trần Thị Hướng, Maria Têrêxa Trần Thị Quyền và Maria Lucia Nguyễn Thị Lê.

Ngày 24.11.2006, Đức Giám quản Phaolô Nguyễn Văn Hòa đã chủ tế thánh lễ khai mạc Năm Thánh chuẩn bị mừng Kim Khánh của Giáo xứ.

Năm 2007, cha quản xứ và giáo dân cố gắng nâng cấp hoàn chỉnh mặt bằng, chuẩn bị việc xây ngôi thánh đường mới để “xứng tầm” với tuổi 50 của Giáo xứ.

Tính đến cuối năm 2010, giáo xứ Êakmar có 446 hộ gồm 2025 người Dân tộc và 165 người Kinh.

Ngày 24. 6. 2011, ĐGM Giáo phận Banmêthuột bổ nhiệm linh mục Vinh Sơn Têrêxa Mai Văn Hòa làm quản xứ  Giáo xứ Êa Kmar, sau 36 năm vắng bóng chủ chăn.

(ghi lại theo lời kể của Già làng và các vị cao niên trong Giáo xứ)

Banmêthuột, ngày 24.6. 2011

Ban Văn Hóa Truyền Thông GP. Banmêthuột

50 NĂM GIÁO XỨ EA KMAR- GIÁO PHẬN BAN MÊ THUỘT

(lebaotinhbmt.com)-Giữa đại ngàn Tây nguyên hùng vĩ, quê hương của trường ca Đamsan bất tận, của văn hóa cồng chiềng đã đi vào văn hóa của nhân loại, người ta cũng không thể không nhắc đến những bước chân âm thầm không mệt mỏi của những vị mục tử Thừa sai Paris đi tìm đoàn chiên Chúa. Những lo toan vất vả của những người mục tử giáo phận Kontum và Banmêthuột chăm lo đoàn chiên Chúa.

Giáo xứ Eakmar – giáo phận Banmêthuột .

Một giáo xứ độc nhất tại Banmêthuột toàn tòng công giáo người dân tộc Êđê có bề dầy lịch sử Đức tin 50 năm thành lập giáo xứ .

Xin sơ lược về giáo xứ Eakmar:

Khoảng năm 1954 Linh mục thừa sai cha Claudio Roger Biancheetty (Cha Bạch) cùng cha Giuse Trịnh Chính Trực (nay là Đức cha già Giuse đang hưu tại TGM Banmêthuột). Đặt chân lên vùng đất buôn Eakhit gieo Tin Mừng cho đồng bào dân tộc Êđê theo tiếng mời gọi của Thiên Chúa.

Năm 1957 chính thức khai sinh giáo xứ Ea Khit thuộc giáo phận Komtum (Nay là giáo xứ EAKMAR)

Năm 1960 được sự bổ nhiệm của Đức cha Paul Sietz ,Cha Jean PourGui (Cha Lý) nhậm chức giám quản giáo xứ.

Năm 1970 cộng đoàn Nữ Vương Hoà Bình (NVHB) – Banmêthuột  về sinh hoạt cùng giáo xứ.

Năm 1975 thống nhất đất nước, Cha Lý bị buộc trở về nước Pháp.

Năm 1977 Quý Soeur NVHB phải trở về nhà dòng.

Từ đó giáo xứ vắng chủ chiên. Mọi công việc đức tin phải trông nhờ sự giúp đỡ của các cha ở Giáo xứ lân cận, nhưng với niềm tin phó thác vào Thiên Chúa, nhờ lời chuyển cầu của Mẹ Maria, Thánh Giuse, Thánh Têrêxa Hài đồng Giêsu bổn mạng Giáo xứ. Ngày 19/3/2004 Được sự chấp thuận của chính quyền các cấp.

Giáo xứ được sinh hoạt trở lại trong niềm vui và phấn khởi. Được sự ưu ái của Đức Giám mục giáo phận cho phép cha Giuse Nguyễn Quốc Loan Kiêm nhiệm 2 giáo xứ Kim châu và Ea Kmar.

Ngày 08/8/2005 được sự ưu ái của Hội dòng NVHB, các Soeur về phục vụ và sinh hoạt cùng giáo xứ. Đến nay đoàn chiên Giáo xứ Eakmar gồm 392 hộ với 2011 nhân danh.

Qua bao thăng trầm, từ một giáo xứ dân tộc thiểu số nghèo đã chịu bao khó khăn vẫn bền lòng vững chí trong vòng tay yêu thương của Thiên Chúa.

Ngày 24/11/2006, Đức Giám Quản Phaolô Nguyễn Văn Hòa chủ tế thánh lễ khai mạc Năm Thánh mừng Kim khánh Giáo xứ.

Ngày 30.11.2007, Thánh lễ Long trọng tại khuân viên nhà thờ dưới gốc cây phượng vỹ cổ thụ. Một không gian thoáng đãng và hùng vĩ (vì chưa có nhà thờ chỉ có nhà thờ tạm).

Đức cha Giám Quản cùng hơn 40 Linh mục đồng tế Thánh lễ Tạ ơn. Hơn 3000 giáo dân và chính quyền các cấp Tỉnh Huyện về tham dự.

Xin Cảm tạ Hồng Ân Thiên Chúa, vì Tình yêu muôn muôn ngàn đời.

“Hết mọi việc tay chúng con làm, đều do Người thực hiện” (Is 26,12)

Nguyễn Vinh Sơn